ป้องกันฟันผุ ต้องเริ่มตั้งแต่แรกเกิด

พ่อแม่ส่วนใหญ่มักคิดว่าฟันซี่แรกของลูก หรือฟันน้ำนม จะหลุดไปเองเมื่อถึงเวลา จึงขาดการเอาใจใส่ดูแล และจะเริ่มดูแลเมื่อฟันแท้ขึ้น ความเข้าใจที่ผิดส่งผลให้เด็กไทยกว่าครึ่งประเทศมีฟันน้ำนมผุ และอาจบานปลายไปถึงการเป็นหนองที่ปลายรากฟัน ส่งผลให้ต้องรักษาด้วยวิธีการที่ซับซ้อน มีค่าใช้จ่ายสูงอีกด้วย

การป้องกันฟันผุ ต้องเริ่มตั้งแต่แรกเกิด ดังนี้

• ทารกแรกเกิดควรกินนมแม่อย่างเดียวจนถึง 6 เดือน และกินนมแม่ควบคู่อาหารที่เหมาะสมตามวัยจนถึง 2 ปี หรือนานกว่านั้น
• นมแม่ทำให้เกิดฝ้าขาวในปากน้อยกว่านมขวด อีกทั้ง ยังมีสารอาหารและภูมิต้านทานที่มีประโยชน์สูงสุดสำหรับลูกน้อย
• นมผงหรือนมกล่อง จะทำให้เกิดคราบขาวในช่องปากของลูก อีกทั้ง ยังมีน้ำตาลเป็นส่วนประกอบ หากไม่ดูแลทำความสะอาดจะทำให้เกิดฟันผุ หรือเกิดเชื้อราในช่องปากได้ จึงไม่ควรปล่อยให้ลูกหลับคาขวดนม

วิธีการทำความสะอาดช่องปากในเด็กที่ฟันยังไม่ขึ้น คือ

1. ใช้ผ้าสะอาดพันที่บริเวณปลายนิ้วมือ
2. เช็ดบริเวณเหงือกและฟันของลูกให้ทั่วช่องปาก

ทั้งนี้ ในวัยเด็กเล็ก (0-3 ปี) พ่อแม่และผู้เลี้ยงดูควรทำความสะอาดช่องปากให้เด็ก เมื่ออายุ 3 ปีขึ้นไป ให้เด็กแปรงฟันเอง และเป็นหน้าที่ของผู้เลี้ยงดูที่ต้องตรวจความสะอาดซ้ำทุกครั้งที่แปรงจนถึงอายุประมาณ 8-9 ปี หรือเมื่อสามารถผูกโบว์ หรือเชือกรองเท้าได้เอง และควรสอนวิธีการดูแลรักษาฟันที่ถูกต้องให้กับลูก โดยใช้หลักการแปรงฟันแบบ 2-2-2 คือ

• แปรงฟันวันละ 2 ครั้ง ด้วยยาสีฟันผสม ฟลูออไรด์
• แปรงฟันนานอย่างน้อย 2 นาที ให้สะอาดทั่วทั้งปาก ทุกซี่ ทุกด้าน
• ไม่กินขนม หรืออาหารหวานหลังแปรงฟัน 2 ชั่วโมง

หากพบว่าเด็กแปรงไม่สะอาดผู้ปกครองก็ควรแปรงซ้ำให้สะอาดทันที และช่วยใช้ไหมขัดฟันทำความสะอาดระหว่างซอกฟันให้แก่เด็กทุกวัน เพื่อลดการตกค้างของเศษอาหารในซอกฟัน

ควรแนะนำลูกว่าอย่ากินอาหารที่มีน้ำตาลมากเกินไป เช่น ขนมขบเคี้ยว ลูกอม ลูกกวาด น้ำหวานหรือน้ำอัดลม เพราะหากมีน้ำตาลตกค้างที่บริเวณฟัน น้ำตาลจะแปรสภาพเป็นแบคทีเรีย และกัดกินเนื้อฟัน ส่งผลให้เกิดอาการฟันผุ

การเริ่มดูแลฟันของลูกตั้งแต่ซี่แรก เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดผลกระทบในระยะยาว โดยการใช้แปรงสีฟันที่มีขนาดเล็กและมีขนแปรงที่นุ่มเป็นพิเศษ ควบคู่กับยาสีฟันที่เหมาะสำหรับเด็กทารก โดยเลือกความเหมาะสมได้ที่ฉลากสินค้า การใช้ยาสีฟันควรใช้ในปริมาณเล็กน้อย หรือ แค่พอชื้นเท่านั้นแปรงที่บริเวณตัวฟันเป็นแนวนอน เมื่อแปรงเสร็จแล้วให้ใช้ผ้าสะอาดชุบน้ำหมาดๆ เช็ดคราบยาสีฟันออกให้หมด

ที่มา : กระทรวงสาธารณสุข
https://pr.moph.go.th/index.php?url=pr/detail/2/07/184624/