พ่อแม่จะคุยกับลูกเรื่องเพศได้อย่างไร

พ่อแม่หลายคนมักเข้าใจว่าจะคุยกับลูกเรื่องเพศตอนเข้าวัยรุ่น แต่จริงๆ ควรจะคุยกับลูกมาตั้งแต่เล็กๆ วัย 2-3 ขวบ ที่เขาเริ่มรู้จักตัวเอง เพื่อให้ลูกรู้สึกว่าเรื่องเพศเป็นเรื่องธรรมชาติที่สามารถคุยกันได้ในครอบครัว โดยเริ่มสอนจากเรื่องง่ายๆ ในช่วงเวลาที่เราอาบน้ำให้ลูก เช่น

• การอธิบายสั้นๆ สอนให้ลูกรู้จักเรียกชื่ออวัยวะเพศของตัวเอง และรู้ว่าตนเองเป็นเพศใด
• สอนลูกว่าอวัยวะใดบ้างที่ห้ามคนอื่นจับต้อง และลูกต้องไม่ไปแตะต้องของคนอื่น
• สอนให้ลูกรู้จักดูแลและปกป้องตัวเอง รวมถึงการขอความช่วยเหลือถ้าถูกละเมิดทางเพศ

การที่พ่อแม่จะคุยเรื่องเพศกับลูกได้นั้น ต้องเริ่มที่ตัวพ่อแม่เอง ปรับความคิด ทัศนคติ และเปิดใจพูดคุยกับลูก โดย

1. พ่อแม่ต้องมีทัศนคติที่ดี มีความเข้าใจเรื่องเพศว่าเป็นเรื่องที่คุยได้ เพราะถ้าเราไม่คุยกับลูก ลูกอาจจะไปหาข้อมูล หรือซึมซับความคิดต่างๆ จากที่อื่นได้
2. เปลี่ยนทัศนคติว่าเรื่องเพศเป็นเรื่องห้ามพูด สกปรก แต่เป็นเรื่องธรรมชาติ
3. ทำให้การพูดคุยเรื่องเพศเป็นเรื่องปกติเหมือนทั่วไป ไม่ต้องเป็นทางการ และอย่าพยายามที่จะสอนลูก แต่ให้พยายามรับฟัง ป้อนคำถาม เช่น เมื่อเจอข่าวเกี่ยวกับวัยรุ่นถูกข่มขืน แทนที่จะบอกลูกว่าอย่าทำอย่างนี้นะอันตราย แต่อาจจะชวนลูกพูดคุย ฝึกให้เขารู้จักคิด อาจถามคำถามว่า หนูได้ยินข่าวนี้ไหมลูก หนูว่าเกิดจากอะไร ทำไมคนนี้ถึงโดนล่อลวงไป สมัยนี้ติดต่อกันทางไหนหรือ เป็นการชวนลูกคุย ให้ลูกรู้จักค่อยๆ คิด แล้วลูกคิดว่าอย่างไร รู้สึกอย่างไร คำถามเหล่านี้จะทำให้เรารู้จักลูก แล้วค่อยแลกเปลี่ยนความคิดกัน

เวลาที่เหมาะสมกับการคุยเรื่องเพศกับลูก
เวลาที่เหมาะมากๆ เลย คือ เวลาที่ลูกอยากรู้ อย่าปิดกั้นโอกาสนั้นโดยการบอกลูกว่าเขายังเด็กอย่าเพิ่งไปรู้เรื่องนี้ หรือทำไมคิดอะไร อยากจะทำอะไร ทำไมถามเรื่องนี้ มันจะปิดโอกาสในการคุยกับลูกทันที ลองแลกเปลี่ยนกับลูก ช่วยกันหาคำตอบกับลูก ทำให้เป็นเรื่องธรรมชาติที่จะพูดคุย

เรื่องเพศที่เด็กควรรู้หรือไม่ควรรู้
เด็กควรรู้ทุกเรื่องที่อยากรู้ ไม่มีเรื่องไหนที่ไม่ควรรู้ แต่ควรจะรู้อย่างมีขอบเขต

ปัจจุบันวิทยาศาสตร์มีศึกษาเรื่องเพศของมนุษย์มากขึ้นเรื่อยๆ ซึ่งพบว่ามนุษย์มีความหลากหลายทางธรรมชาติ รสนิยมทางเพศ พ่อแม่ต้องทำความเข้าใจและเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ เกี่ยวกับมนุษย์ ความหลากหลายทางเพศไม่ได้เป็นความผิดปกติ ไม่ได้เป็นสิ่งที่ลูกเลือก มันเป็นธรรมชาติที่แต่ละคนมี เป็นธรรมชาติที่เขาแสดงออกตามสมองของเขา สำคัญที่สุดก็คือการได้รับการยอมรับจากครอบครัว ความเข้าใจในสิ่งที่เขาเป็น จะส่งผลที่ดีต่อการพัฒนาของวัยรุ่น ในเรื่องของการรู้สึกดีกับตัวเอง ยอมรับนับถือตัวเอง ส่งผลต่อการพัฒนาตัวเอง แล้วก็กลายเป็นคนที่มีความสุข

ที่มา : ข้อมูลบางส่วนจาก คุยกับคุณหมอ “เราจะคุยเรื่องเพศกับลูกอย่างไร” โดย อ.พญ.จิราภรณ์ อรุณากูร (คุณหมอโอ๋) กุมารแพทย์เวชศาสตร์วัยรุ่น คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี
https://bit.ly/3XzYczC