แผลร้อนใน เหตุใดจึงต้องเป็น

แผลร้อนใน คือ แผลที่เยื่อบุผิวปาก มักพบที่ริมฝีปาก กระพุ้งแก้ม เหงือก มีอาการเจ็บมาก โดยจะเกิดเป็นจุดแดงหรือตุ่ม ต่อมาจะกลายเป็นแผลเปิด ลักษณะเป็นวงกลม หรือวงรี ตรงกลางมีสีเหลือง ขอบแผลสีแดง อาจเกิดเพียงหนึ่งหรือหลายจุดในปากก็ได้ พบได้บ่อยในช่วงวัยรุ่น ถึงวัยหนุ่มสาว โดยพบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย โดยทั่วไปแผลร้อนในมักหายเองภายใน 2 สัปดาห์

แผลร้อนในมี 3 แบบ ได้แก่

• แผลขนาดเล็ก พบบ่อยทีสุด ขนาดไม่เกิน 1 เซนติเมตร และมักหายได้เอง
• แผลขนาดใหญ่ มีขนาดใหญ่กว่า 1 เซนติเมตร
• แผลแบบชนิดกลุ่ม โดยแผลมักมีขนาดเล็ก 2-3 เซนติเมตรและมักมีแผลรวมกันเป็นกลุ่ม

สาเหตุของแผลร้อนใน อาจมีปัจจัยกระตุ้น ดังนี้

• เกิดจากการบาดเจ็บ เช่น การกัด การแปรงฟัน อุปกรณ์ในช่องปาก (อุปกรณ์จัดฟัน) โดนเนื้อเยื่อในช่องปาก
• การพักผ่อนที่ไม่เพียงพอ รวมถึงความเครียดที่เกิดจากอารมณ์ ความกังวล และสิ่งแวดล้อม
• แพ้อาหาร เช่น ช็อกโกแลต สตรอว์เบอร์รี่ ถั่ว ชีส
• การเปลี่ยนแปลงฮอร์โมนในช่วงมีประจำเดือน
• ขาดวิตามินหรือแร่ธาตุบางชนิด เช่น วิตามินบี12 ธาตุเหล็ก หรือสังกะสี
• การกินยาบางชนิด เช่น NSAIDs (หรือกลุ่มยาต้านอักเสบชนิดที่ไม่ใช่สเตียรอยด์)
• พันธุกรรม

ถ้าเป็นแผลร้อนในต้องทำอย่างไร

• หลีกเลี่ยงอาหารรสจัด ขนมหวานที่เหนียว และแอลกอฮอล์ เพราะจะทำให้แผลรุนแรงมากขึ้น
• ใช้หลอดดูดน้ำแทนการดื่มน้ำจากแก้ว เพื่อเลี่ยงไม่ให้น้ำสัมผัสแผลโดยตรง
• ใช้แปรงสีฟันที่มีขนนุ่ม ถ้าใช้ยาสีฟันที่ผสมมิ้นต์จะทำให้แสบแผล ควรเปลี่ยนมาใช้ยาสีฟันเด็กในช่วงที่เป็นแผลร้อนใน
• ควรบ้วนปากด้วยน้ำเกลือวันละ 2 – 3 ครั้ง
• ในกรณีที่แผลมีอาการรุนแรงใช้ยาสเตียรอยด์ชนิดทาเฉพาะที่ป้ายบริเวณแผล จะลดอาการเจ็บและอักเสบ ทำให้แผลหายเร็วขึ้น
• ถ้าแผลไม่หายภายใน 3 สัปดาห์ ควรไปพบแพทย์

แผลร้อนในป้องกันได้

• นอนหลับผักผ่อนให้เพียงพอ ไม่เครียด
• ทานผักผลไม้ที่มีกากใย เลี่ยงของทอด อาหารมัน และอาหารที่มีฤทธิ์ร้อน
• ดื่มน้ำมาก ๆ และควรเป็นน้ำอุณหภูมิห้อง ไม่ควรดื่มน้ำเย็น
• ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอเพื่อให้ร่างกายแข็งแรง
• ใช้ยาลดการอักเสบ ยาลดปวด และยาทาแผลร้อนใน
• รักษาตามสาเหตุจากโรคที่เป็น เช่น โรคหลอดเลือดอักเสบ
• ควรพบแพทย์ เมื่อแผลมีขนาดใหญ่ลุกลาม หายช้า จนไม่สามารถกินอาหารได้หรือสงสัยโรคอื่น

ที่มา :
1.คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี https://bit.ly/3rZJROA
2.คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล https://bit.ly/3S3uuiv