พ่อแม่เลี้ยงเดี่ยว เลี้ยงดูลูกเพียงลำพังอย่างไรให้มีคุณภาพ

ครอบครัวเลี้ยงเดี่ยว รูปแบบหนึ่งของครอบครัวที่เกิดขึ้นในสังคม อาจมีเพียงพ่อหรือแม่ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งทำหน้าที่เลี้ยงดูลูกเป็นหลัก การเป็นพ่อหรือแม่เลี้ยงเดี่ยวอาจเป็นภาระหน้าที่ที่ค่อนข้างหนักและอาจพบปัญหา แต่สามารถสร้างครอบครัวที่อบอุ่นและเข้มแข็งได้

การเลี้ยงดูลูกเพียงลำพัง พ่อแม่เลี้ยงเดี่ยวควรปฏิบัติดังนี้

1. พูดความจริงกับลูก
พ่อแม่เลี้ยงเดี่ยวบางคนอาจปิดบังความจริงเกี่ยวกับสาเหตุที่ต้องเลี้ยงลูกเพียงลำพังเพื่อรักษาความรู้สึกของลูก ด้วยการโกหกลูก เช่น พ่อหรือแม่ไปทำงานที่อื่น งานยุ่งมาก ไม่มีเวลามาหา แต่เด็กสามารถรับรู้เรื่องราวต่างๆ ได้ดี จึงไม่ควรโกหก แต่ให้อธิบายความจริงด้วยคำตอบง่ายๆ ให้ลูกเข้าใจโดยไม่ตำหนิใครคนใดคนหนึ่งว่าไม่ดี

2. บอกให้ลูกรู้ว่าไม่ใช่ความผิดของลูก
เป็นเรื่องธรรมดาที่ลูกจะรู้สึกเสียใจ โกรธ หรือสับสน เด็กอาจคิดว่าเขาเป็นสาเหตุที่ทำให้พ่อแม่ไม่ได้อยู่ด้วยกัน ดังนั้น พ่อหรือแม่ควรอธิบายให้ลูกเข้าใจว่า การที่พ่อแม่ไม่ได้อยู่ด้วยกันนั้นมาจากการตัดสินใจของพ่อแม่เอง ไม่ได้มีสาเหตุมาจากการกระทำของลูก

3. เป็นผู้ฟังที่ดี
ลูกที่ต้องอยู่กับพ่อหรือแม่เพียงลำพังย่อมมีความสับสน ว้าวุ่นใจเกี่ยวกับแยกทางของพ่อแม่ จึงควรเปิดโอกาสให้ลูกถามแล้วพยายามรับฟังสิ่งที่ลูกสงสัยและความในใจของลูกอย่างจริงจัง เพื่อให้เกิดความเข้าใจที่ดีระหว่างคุณกับลูก

4. สร้างความมั่นใจให้แก่ลูก
เด็กที่อยู่ในครอบครัวเลี้ยงเดี่ยวนั้นอาจจะวิตกกังวลว่า ถ้าพ่อแม่ไม่ได้อยู่ด้วยกันจะทำให้ชีวิตความเป็นอยู่แย่ลง พ่อหรือแม่จึงควรให้ความมั่นใจแก่ลูกว่าได้วางแผนรับมือที่จะเลี้ยงดู ปกป้อง ให้ความมั่นคงปลอดภัยและมอบความรักให้ลูกได้อย่างแน่นอน

5. กำหนดขอบเขตระหว่างคุณกับลูกอย่างเหมาะสม
นอกจากการใช้เวลาในการดูแลลูกแล้วนั้น พ่อแม่ก็ย่อมต้องการความเป็นส่วนตัวหรือช่วงเวลาสงบๆ สำหรับตัวเองบ้าง ดังนั้น จึงควรพุดคุยกับลูกให้เข้าใจและรู้ขอบเขตว่าช่วงใดบ้างที่พ่อแม่ต้องการความเป็นส่วนตัว ต้องการสมาธิหรือความเงียบ

6. ค้นหาความช่วยเหลือ
ในบางครั้งคุณอาจตกอยู่ในภาวะไม่แน่ใจ หรือมีความอึดอัดใจ จึงควรหาคนที่เป็นเพื่อนคู่คิด เพื่อนสนิทหรือญาติพี่น้องที่พร้อมจะช่วยเหลือสนับสนุน เพื่อปรึกษาและสามารถบอกเล่าถึงความรู้สึกต่าง ๆ ของคุณได้อย่างสบายใจ จะช่วยป้องกันการระบายอารมณ์ใส่ลูก และช่วยให้อดทนต่ออุปสรรค ความผิดหวัง รวมทั้งการกระทำต่างๆ ของลูกได้มากขึ้น

7. พักผ่อนและผ่อนคลาย
พ่อแม่เลี้ยงเดี่ยวมีหน้าที่และความรับผิดชอบมากมายแต่ก็ไม่ควรทุ่มเทให้กับสิ่งอื่นจนลืมคิดถึงตัวเอง คุณควรจัดหาเวลาว่างหรือจัดวันหยุดพักสำหรับตัวเองทำกิจกรรมที่ชอบหรือที่อยากทำบ้าง เพื่อผ่อนคลายความเครียด ความเหนื่อยล้า และเติมพลังกายพลังใจในการทำหน้าที่พ่อแม่ได้อย่างเต็มที่ต่อไป

ครอบครัวเลี้ยงเดี่ยวอาจจะต้องขาดใครคนใดคนหนึ่งไป แต่พ่อแม่เลี้ยงเดี่ยวก็สามารถสร้างครอบครัวให้อบอุ่นได้ ขอเพียงแค่นำความรักที่มีต่อลูกมาเป็นพลังในการสร้างครอบครัวของคุณ ทำหน้าที่ทั้งพ่อและแม่ให้ดีที่สุด ครอบครัวของคุณก็สามารถเป็นครอบครัวที่มีคุณภาพของสังคมได้เช่นกัน

ที่มา : บล็อกความรู้สุขภาพจิตและปัญหาสุขภาพจิต สำนักพัฒนาสุขภาพจิต
https://bit.ly/3cKr5Xl