พ่อเลี้ยงเดี่ยว สร้างความสัมพันธ์อย่างไรให้เข้าใจลูก

“ครอบครัว” ภาพของการอยู่พร้อมหน้าพร้อมตา พ่อ แม่ ลูก แต่สังคมยุคปัจจุบันคำว่าครอบครัว ถูกให้ความหมายในหลากหลายรูปแบบ และรูปแบบหนึ่งที่ถูกจำกัดความขึ้นคือ “ครอบครัวเลี้ยงเดี่ยว” ลักษณะครอบครัวที่มี แม่กับลูก หรือ พ่อกับลูก และมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นในสังคม

สาเหตุของการเกิด “ครอบครัวเลี้ยงเดี่ยว” เป็นผลมาจากปัญหาการหย่าร้าง หรือการเสียชีวิตของคู่สมรส แต่หากผู้ที่เป็นพ่อหรือแม่ในครอบครัวเลี้ยงเดี่ยวขาดกำลังใจในการอบรมเลี้ยงดูลูก อาจจะส่งผลถึงสุขภาพจิตของเด็กและเด็กอาจเติบโตมาอย่างขาดความอบอุ่น กลายเป็นคนที่มีพฤติกรรมก้าวร้าว ขาดคุณธรรมจริยธรรมได้ นอกจากนี้ยังพบว่าแม่จะมีปัญหาซึมเศร้าในอัตราที่สูง ในขณะที่พ่อจะมีปัญหาด้านพฤติกรรมติดเหล้า-บุหรี่ ส่งผลให้ขาดความใกล้ชิดกับลูก

ความแตกต่างระหว่าง “พ่อเลี้ยงเดี่ยว” กับ “แม่เลี้ยงเดี่ยว” ครอบครัวพ่อเลี้ยงเดี่ยวกับครอบครัวแม่เลี้ยงเดี่ยวจะมีความแตกต่างอย่างเห็นได้ชัดคือ

1.ครอบครัวแม่เลี้ยงเดี่ยว

• แม่เลี้ยงเดี่ยวมักจะมีความกังวลใจเกี่ยวกับการหารายได้
• แม่เลี้ยงเดี่ยวมีปัญหาทางอารมณ์ได้ง่าย เพราะเป็นเพศที่อ่อนไหว
• แม่ในครอบครัวเลี้ยงเดี่ยวจากภาวะครอบครัวแตกแยก หย่าร้าง จากการเสียชีวิตของสามีจะมีปัญหาซึมเศร้าในอัตราที่สูงขึ้น
• ความเป็นผู้หญิงของแม่ลี้ยงเดี่ยวจะมีสัญชาตญาณของความเป็นแม่ที่ถูกปลูกฝังในเรื่องของการเลี้ยงดูลูกจึงทำให้มีความใกล้ชิดกับลูกได้มากกว่าผู้ชาย

2.ครอบครัวที่มีพ่อเลี้ยงเดี่ยว

• ลูกขาดความใกล้ชิดกับพ่อเนื่องจากพ่ออาจใช้เวลาส่วนใหญ่อยู่กับงานเพื่อทำมาหาเลี้ยงครอบครัว
• พ่อเลี้ยงเดี่ยวจะแสดงออกมาในรูปแบบของความหงุดหงิด โมโห พฤติกรรมเช่นนี้อาจทำให้ลูกห่างเหินได้ง่าย
• พ่อเลี้ยงเดี่ยวอาจมีพฤติกรรมติดเหล้า ติดบุหรี่ จึงเป็นปัญหาที่น่ากังวลเพราะเด็กอาจจะซึมซับเลียนแบบได้
• การเลี้ยงดูลูกผู้หญิง พ่อเลี้ยงเดี่ยวบางคนจะมีความนิ่งเฉยเพราะไม่รู้จะต้องเลี้ยงดูลูกอย่างไรซึ่งอาจจะทำให้เด็กรู้สึกว่าทำไมพ่อไม่เข้าใจหรือไม่สนใจ กรณีนี้พ่อต้องใช้ทักษะการเข้าใจกันและกัน ใช้ความหนักแน่นของผู้ชายเป็นต้นแบบให้กับลูก ซึ่งจะทำให้เด็กมีวุฒิภาวะและโตเร็วกว่าเด็กคนอื่นๆ และยังช่วยสร้างสัมพันธภาพภายในครอบครัวได้

การสร้างความสัมพันธ์ระหว่างพ่อเลี้ยงเดี่ยว กับลูก

การสื่อสารด้วยคำพูดและภาษากายยังคงเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยกระชับความสัมพันธ์พ่อลูกให้แน่นแฟ้นมากยิ่งขึ้น ท่ามกลางการเปลี่ยนแปลงของเศรษฐกิจและสังคมในปัจจุบันที่พ่อมีเวลาให้ลูกและครอบครัวน้อยลง พ่อเลี่ยงเดี่ยวสามารถสร้างความสัมพันธ์และภูมิกันที่แข็งแรงให้กับลูกได้ดังนี้ 1. พ่อจำเป็นต้องมีช่วงเวลาสื่อสัมพันธ์กับลูก เป็นแบบอย่างที่ดีให้กับลูก ซึ่งความหนักแน่นของพ่อจะทำให้ลูกเชื่อมั่นและพร้อมที่จะปฏิบัติตาม 2. ปลูกฝังศีลธรรม จริยธรรม ให้เหมาะสมตามวัยของลูก เช่น ลูกที่ยังเล็กควรให้ความใกล้ชิดมากเป็นพิเศษ ส่วนลูกวัยรุ่น ต้องกระตุ้นให้ลูกฝึกคิด รับผิดชอบ แก้ปัญหาด้วยตัวเอง โดยมีพ่อเป็นที่ปรึกษา รับฟัง เข้าใจ และยอมรับในทุกเรื่อง 3. พ่อต้องใช้วิธีการพูดคุยกัน ทำกิจกรรมร่วมกัน ใช้สื่อร่วมกัน สอนลูกให้รู้ทันสื่อสมัยใหม่

หากสามารถปฏิบัติได้ดังนี้ ลูกก็จะได้ภูมิคุ้มกันที่ดีจากพ่อ เป็นวัคซีนใจที่ช่วยสร้างภูมิคุ้มกันที่ดีที่สุดให้กับลูกจากปัญหาต่างๆ ที่เกิดขึ้นได้อย่างแน่นอน

ที่มา : คลินิกซึมเศร้า โรงพยาบาลศรีธัญญา
https://www.dmh.go.th/sty_lib/news/depression/view.asp?id=657