ฝีดาษลิง ติดจากคนสู่คน จริงหรือไม่

โรคฝีดาษลิง ขณะนี้อยู่ในความสนใจของผู้คนทั่วโลก การระบาดในปัจจุบันแสดงให้เห็นว่า มีการติดเชื้อจาก “คนสู่คน” โดยที่พบผู้ติดเชื้อเพิ่มขึ้นต่อเนื่องโดยผู้ที่มีความเสี่ยงจะติดเชื้อมักจะเป็นผู้ที่สัมผัสกับสัตว์ และผู้ที่มีร่างกายไม่แข็งแรง มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง จะมีความเสี่ยงต่อการเสียชีวิต องค์การอนามัยโลก หรือ WHO ระบุว่า โรคฝีดาษลิงยังถือว่ามีความเสี่ยงระดับปานกลางต่อสาธารณสุขของโลก

อาการของโรคฝีดาษลิงจะคล้ายคลึงกับอาการของโรคฝีดาษคน ซึ่งโรคฝีดาษคน (โรคไข้ทรพิษ) ได้มีการถูกกำจัดจากโลกนานแล้ว โดยโรคฝีดาษลิงจะมีอาการเบากว่า และอัตราการเสียชีวิตน้อยกว่า 5 % ของผู้ป่วยโรคฝีดาษคน

โรคฝีดาษลิง มีระยะฟักตัวประมาณ 5-13 วัน หลังจากที่ได้รับเชื้อแล้วมักจะมีไข้ อ่อนเพลีย ต่อมน้ำเหลืองโต และหลังจากนั้นจะมีตุ่มขึ้นตามร่างกายคล้ายยุงกัด หลังจากนั้นจะเป็นตุ่มใสคล้ายอีสุกอีใส แต่ผนังจะหนากว่า ตุ่มจะใหญ่กว่า และมีจำนวนมากกว่า และกลายเป็นตุ่มหนอง ประมาณ 1 สัปดาห์ จะเป็นแผลตกสะเก็ด ส่วนใหญ่มีอาการอยู่ประมาณ 2-3 สัปดาห์ หลังจากนั้นก็จะหายเอง

การระบาดในปัจจุบันแสดงให้เห็นว่า มีการติดเชื้อจาก “คนสู่คน” นอกจากนี้ยังมีการติดเชื้อเป็นกลุ่มชายรักชาย เกิดได้จากการสัมผัสโดยตรงที่ผิวหนังบริเวณที่มีตุ่ม ผื่น หรือจากการ ไอ จาม จากละอองฝอยของทางเดินหายใจ ทำให้ผู้ที่สัมผัสใกล้ชิดกับผู้ที่เป็นมีอาการเพียงเล็กน้อย จำนวนตุ่มไม่มาก ไม่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นฝีดาษลิง แล้วไปสัมผัสใกล้ชิดกับผู้อื่นต่อ ทำให้เกิดการแพร่เชื้อไปยังผู้อื่นได้

ฝีดาษลิงจะมีการแพร่เชื้อได้ไม่เร็วมากนัก หากปฏิบัติตนดังนี้

1. ไม่สัมผัสกับสัตว์ตระกูลฟันแทะ โดยเฉพาะสัตว์ที่นำเข้าจากทวีปแอฟริกา
2. ระมัดระวังการสัมผัสใกล้ชิดกับผู้ที่คาดว่าจะติดเชื้อ
3. หากมีอาการและสงสัยว่าตนเองติดเชื้อฝีดาษลิง ให้รีบพบแพทย์ทันที

มาตรการจากกรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข สำหรับการป้องกันโรคฝีดาษลิง

1. กรณีที่เดินทางกลับจากประเทศที่เป็นเขตติดโรค ต้องทำการคัดกรองและเฝ้าระวังอาการจนครบ 21 วัน หากมีอาการเจ็บป่วยให้รีบพบแพทย์ทันที
2. ไม่นำสัตว์ป่ามาเลี้ยง หรือนำเข้าสัตว์จากต่างประเทศโดยไม่มีการคัด

ในปัจจุบันยังไม่มีวัคซีนที่ป้องกันฝีดาษลิงโดยตรง อย่างไรก็ตาม ผู้ที่เกิดก่อนปี พ.ศ. 2523 จะได้รับการปลูกฝีเพื่อป้องกันโรคฝีดาษคน ซึ่งสามารถป้องกันโรคฝีดาษลิงได้

ที่มา : คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล https://bit.ly/3NlL5wv