ไวรัสตับอักเสบ

ปัจจุบันไวรัสตับอักเสบที่ค้นพบว่าก่อโรคในคนได้บ่อยๆ ประกอบด้วยไวรัสตับอักเสบชนิด เอ บี ซี ดี และ อี สาเหตุเกิดจากการติดเชื้อไวรัสเข้าไปในตับโดยแต่ละชนิดจะมีความแตกต่างกันในการดำเนินโรค

ไวรัสตับอักเสบ เอ
เชื้อตัวนี้เป็นไวรัสดั่งเดิมที่มีการติดต่อเกิดขึ้นได้ง่ายทางการรับประทานอาหารหรือน้ำที่ปนเปื้อนเชื้อโรค หลังจากที่เชื้อโรคผ่านกระเพาะ ไปยังลำไส้ ในเบื้องต้นเชื้อจะฝังตัวอยู่ในลำไส้หลังจากนั้นก็จะกระจายเข้าสู่ตับ หลังจากรับเชื้อประมาณ 1-2 สัปดาห์ จะเกิดอาการตับอักเสบเฉียบพลันคือ อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร ดีซ่าน ในผู้ใหญ่จะมีอาการมากกว่าในเด็ก ไวรัสตับอักเสบเอเป็นไวรัสที่เป็นเฉียบพลัน หายแล้วหายขาด ในคนที่มีภูมิคุ้มกันแล้วจะไม่เป็นซ้ำอีก นอกจากนี้ในปัจจุบันยังมีวัคซีนป้องกันได้อีกด้วย

ไวรัสตับอักเสบ บี
ประชากรไทยในปัจจุบันถึงประมาณร้อยละ 3 มีเชื้อไวรัสตับอักเสบบีอยู่ในร่างกาย สาเหตุที่มีผู้ติดเชื้อมากเนื่องจากการติดเชื้อในภูมิภาคนั้นมักเกิดจากการติดเชื้อจากแม่สู่ลูก โดยแม่ที่เป็นพาหะไวรัสตับอักเสบบีทำให้เด็กส่วนใหญ่ติดเชื้อระหว่างการคลอด การติดเชื้อจากสาเหตุนี้มักจะทำให้เกิดการแฝงตัวเป็นไวรัสตับอักเสบเรื้อรัง โดยผลที่เกิดในระยะยาวของการติดเชื้อไวรัสบีนั้นคือ ผู้ป่วยมีความเสี่ยงสูงที่จะเกิดภาวะตับแข็ง และมะเร็งตับได้ในระยะยาว หากไม่ได้รับการติดตามรักษาที่เหมาะสม

ไวรัสตับอักเสบ ซี
ติดเชื้อจากการรับเลือดหรือการใช้ของมีคมร่วมกับผู้อื่น เช่น การสัก หรือการใช้เข็มฉีดยาที่ไม่สะอาดโดยเฉพาะในผู้ที่ใช้ยาเสพติดชนิดฉีดเข้าเส้น ในประเทศไทยพบประมาณร้อยละ 1 ของประชากร ไวรัสชนิดนี้มักไม่ทำให้เกิดอาการผิดปกติใดๆ จากภาวะตับอักเสบฉับพลัน แต่จะทำให้เกิดการอักเสบเรื้อรังของตับ เมื่อมีการอักเสบไปนานๆ ก็จะเกิดพังผืดสะสมในตับจนกลายเป็นตับแข็งในที่สุด ในปัจจุบันมีการรักษา สามารถทำให้หายขาดได้ในผู้ป่วยหลายๆราย

ไวรัสตับอักเสบ ดี
เป็นไวรัสที่แฝงมากับไวรัสตับอักเสบ บี พบได้มากในกลุ่มประเทศยุโรป โดยไวรัสตัวนี้เป็นไวรัสที่ไม่สมบูรณ์ในตัวเอง หรือเป็นไวรัสพิการนั่นเอง ต้องอาศัยส่วนประกอบของไวรัสตับอักเสบบี ในการแบ่งตัว การติดเชื้อจึงเกิดขึ้นพร้อมกับไวรัสตับอักเสบบีหรือเกิดในผู้ป่วยที่มีเชื้อไวรัสตับอักเสบบีแฝงอยู่ในร่างกาย การรักษาเป็นการรักษาร่วมกับไวรัสตับอักเสบบี

ไวรัสตับอักเสบ อี
เป็นไวรัสน้องใหม่ที่มีการตรวจพบมากขึ้นในระยะหลัง ในประเทศไทยไวรัสตับอักเสบอี พบได้ประปราย การเกิดโรคจะทำให้เกิดตับอักเสบเฉียบพลัน ตัวเหลืองตาเหลือง ผู้ป่วยหลายๆ รายอาจมีอาการเหลืองนานเป็นอาทิตย์ หรือ 2-3 เดือน พบได้ทั้งในสัตว์ เช่น หมู กวาง และสัตว์อื่นๆ อีกหลายชนิด การเกิดโรคในคนนั้นผู้ป่วยหลายๆ รายมีประวัติสัมผัสหรือรับประทานอาหารสุกๆ ดิบๆ ซึ่งเป็นเหตุของการติดเชื้อได้

ที่มา : มหาวิทยาลัยมหิดล คณะเวชศาสตร์เขตร้อน https://bit.ly/38v2dkr