ภาวะอารมณ์แปรปรวนขณะตั้งครรภ์

ทำไมคนท้องจึงมีอารมณ์แปรปรวน เป็นสิ่งที่หลายคนต่างสงสัย โดยเฉพาะคนใกล้ตัวที่ต้องเตรียมรับมืออย่างเข้าใจ ภาวะอารมณ์แปรปรวนของคนท้องนั้น เป็นภาวะที่อาจเกิดขึ้นได้ โดยเฉพาะในคุณแม่ที่เพิ่งท้องเป็นครั้งแรก บางคนมีอาการเครียด กังวล กระทั่งเป็นโรคซึมเศร้า โรควิตกกังวล หรือมีปัญหาทางจิตอย่างอื่นได้

ภาวะดังกล่าวอาจส่งผลกระทบต่อทารกที่อยู่ในครรภ์ด้วย หากคุณแม่ไม่รู้ตัวหรือไม่ได้เข้ารับการรักษาอย่างถูกต้อง ดังนั้นหากเกิดภาวะอารมณ์แปรปรวนขึ้นในขณะอุ้มท้อง คุณแม่ไม่ควรมองข้าม แต่ควรเรียนรู้วิธีจัดการกับปัญหาที่เกิดขึ้นและไปพบแพทย์เมื่อต้องการความช่วยเหลือหรือคำแนะนำ

ปัญหาสุขภาพจิตที่อาจเกิดขึ้นและส่งผลกระทบต่อคนท้องและลูกในท้อง มีดังนี้

• ภาวะซึมเศร้า เช่น รู้สึกเศร้าหรือฉุนเฉียวง่ายนานหลายสัปดาห์หรืออาจยาวนานเป็นเดือน ไม่รู้สึกสนุกสนานกับสิ่งที่ชอบเหมือนเคย ไม่สนใจสิ่งรอบข้าง นอนไม่หลับ หรือนอนมากเกินไป รู้สึกผิด ไม่เห็นคุณค่าในตัวเอง หมดหวัง ขาดสมาธิ หรืออาจคิดฆ่าตัวตาย เป็นต้น
• ภาวะวิตกกังวล อาจรู้สึกกังวลหรือกลัวว่าจะมีสิ่งไม่ดีเกิดขึ้น ซึ่งอาจมาจากหลายปัจจัย เช่น ความคาดหวังเกี่ยวกับการเป็นแม่ที่ดี หรือความกังวลกับความสามารถต่อการเลี้ยงลูก
• อาการแพนิค ส่วนหนึ่งเป็นผลมาจากความเครียดและความวิตกกังวลที่มากกว่าปกติ อาจมีอาการ เช่น ตัวสั่น หายใจลำบาก เวียนศีรษะ หัวใจเต้นเร็ว เป็นต้น
• อาการย้ำคิดย้ำทำ เป็นอาการหนึ่งที่เกิดจากความวิตกกังวล บางคนอาจเพิ่งเคยเป็นครั้งแรกตอนตั้งครรภ์ แต่บางคนก็อาจเคยมีอาการนี้มาก่อนแล้ว ความรับผิดชอบที่เพิ่มขึ้นในฐานะคุณแม่อาจทำให้บางคนเกิดความกังวลมากเกินไป จนมีอาการย้ำคิดย้ำทำตามมาได้
• โรคไบโพลาร์ เช่น พูดเร็ว ไม่ง่วงนอน รู้สึกว่าตนเองสำคัญเป็นพิเศษ สลับกับรู้สึกเศร้า สิ้นหวัง ไม่อยากอาหาร เป็นต้น ซึ่งหากผู้ที่เป็นโรคไบโพลาร์ตั้งท้อง ก็อาจมีอาการของโรคนี้ที่เด่นชัดขึ้น

วิธีรับมือเมื่อเกิดปัญหาคนท้องอารมณ์แปรปรวน

คุณแม่ตั้งครรภ์ควรดูแลรักษาสุขภาพให้แข็งแรงอยู่เสมอ โดยมีคำแนะนำง่ายๆ ที่อาจเป็นแนวทางให้คุณแม่นำไปปรับใช้ดูแลตนเองและรับมือกับความผิดปกติทางอารมณ์ที่เกิดขึ้นในระหว่างที่ตั้งครรภ์ได้

• มองโลกในแง่บวก มองหาสิ่งดี ๆ ที่จะเกิดขึ้นในอนาคต
• พักผ่อนให้เพียงพอ
• ทำกิจกรรมต่าง ๆ เพื่อให้ตนเองรู้สึกดีขึ้น เช่น ฝึกทำสมาธิ ออกกำลังกาย เล่นโยคะ ทำกิจกรรมเพื่อสาธารณประโยชน์ต่าง ๆ เป็นต้น
• พูดคุยถึงปัญหาสุขภาพจิตที่เกิดขึ้นกับบุคลากรทางการแพทย์ที่เชี่ยวชาญด้านการตั้งครรภ์
• เข้าร่วมกลุ่มกับคุณแม่ที่ตั้งครรภ์เช่นกัน เพื่อแลกเปลี่ยนความกังวลต่าง ๆ และเข้าใจความรู้สึกของตนเองได้ดี
• หากมีอาการอารมณ์แปรปรวนอย่างรุนแรง หรือเป็นอยู่นานแล้วอาการต่าง ๆ ไม่หายไป ควรไปปรึกษาแพทย์เพื่อขอรับคำแนะนำเกี่ยวกับการบำบัดหรือการรักษาที่เหมาะสมกับตนเอง

ที่มา : สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขขภาพ (สสส.)
https://bit.ly/3Kgw0tH