การสื่อสารกับผู้ป่วยสมองเสื่อม

โดยทั่วไปผู้สูงอายุ ที่มีภาวะสมองเสื่อมจะมีปัญหาการรู้คิด อารมณ์ และพฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลงไปจากเดิม ผู้ดูแลจึงจำเป็นต้องมีความเข้าใจทักษะการดูแล และการสื่อสารที่ดีกับผู้ป่วย ซึ่งจะทำให้สามารถดูแลผู้ป่วยทั้งในการทำกิจวัตรประจำวัน ความปลอดภัยในการดำเนินชีวิต อารมณ์ และพฤติกรรม ได้อย่างมีคุณภาพและลดภาวะแทรกซ้อนที่เกิดขึ้นกับผู้ป่วยได้

การสื่อสารที่ดีกับผู้ป่วยสมองเสื่อม

• ใช้คำพูดที่เข้าใจง่าย และแสดงท่าทางที่เหมาะสมอย่างอ่อนโยน
• ควรพูดกับผู้ป่วยทางด้านหน้า สบตากันอย่างเหมาะสม ในกรณีที่ผู้ป่วยมีปัญหาด้านสายตาและการได้ยิน ควรให้ผู้ป่วยใส่แว่นตาและเครื่องช่วยฟังให้เรียบร้อยก่อนเริ่มการสนทนา
• ระดับเสียงที่พูด ต้องฟังชัดและนุ่มนวล พูดช้าๆ ใช้ศัพท์และประโยคที่เข้าใจง่าย เป็นขั้นตอน ไม่ซับซ้อนเกินไป ให้เวลาผู้ป่วยนึกคิด ถ้าผู้ป่วยไม่เข้าใจหรือหลงลืมสิ่งที่พูดไป อาจต้องพูดซ้ำและต้องปรับคำพูดให้เข้าใจง่าย
• กรณีที่ต้องการให้ผู้ป่วยทำสิ่งใด ให้ใช้ประโยคเชิญชวนแทนประโยคคำสั่ง
• การแสดงออกไม่ว่าจะเป็นสายตา น้ำเสียง ท่าทาง ควรอ่อนโยน อ่อนน้อม ไม่คุกคาม และเร่งรีบเกินไป
• หลีกเลี่ยงการโต้เถียง อาจใช้วิธีรับฟังหรือเบี่ยงเบนความสนใจไปทางอื่น เพื่อลดอารมณ์และการประทะกัน

ผู้ดูแลผู้ป่วย จะต้องรู้จักผ่อนคลาย ไม่เครียด พักผ่อนให้เพียงพอ ที่สำคัญ คือ ความรัก ความเข้าใจ ความอดทน และใจเย็น ซึ่งถือเป็นยาขนานเอก ที่จะช่วยให้การอยู่ร่วมกันในแต่ละวันของผู้ดูแลและผู้ป่วยเป็นไปอย่างมีคุณค่า

ที่มา: ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
http://www.si.mahidol.ac.th/sidoctor/e-pl/articledetail.asp?id=1196