ภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุ

ภาวะซึมเศร้า คือ การเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์ชนิดหนึ่ง อาการหลักๆ ในผู้สูงอายุ คือ จะมีอาการรู้สึกเบื่อหน่ายหรือเศร้า หรือทั้งสองอย่าง จากการคัดกรองสุขภาพผู้สูงอายุและผู้พิการในปี พ.ศ. 2556 พบว่ามีผู้สูงอายุที่เข้าข่ายมีภาวะซึมเศร้าถึงร้อยละ 33 เราสามารถตรวจสอบ และสังเกตอาการของผู้สูงอายุในบ้านได้ตามลักษณะอาการดังนี้

• รู้สึกเบื่อหน่าย ผู้สูงอายุจะรู้สึกเบื่อหน่าย สนใจสิ่งต่างๆน้อยลง หรือหมดความสนใจ หมดอาลัยตายอยากในชีวิต ไม่เบิกบาน ห่อเหี่ยว หดหู่ หรือเซ็ง
• รู้สึกเศร้า ผู้สูงอายุจะเศร้าโศกเสียใจง่าย น้อยใจง่าย ร้องไห้ง่าย รวมถึงมักรู้สึกท้อใจ
• พฤติกรรมการนอนเปลี่ยนแปลง ผู้สูงอายุจะนอนไม่หลับ หลับๆตื่นๆ ตื่นเช้ากว่าปกติ หรือนอนมากขึ้น หลับทั้งวันทั้งคืน หรือขี้เซา
• พฤติกรรมการกินเปลี่ยนแปลง เบื่ออาหาร ไม่ค่อยหิว หรืออาจกินจุขึ้น ของที่เคยชอบกลับไม่อยากกิน หรือบางรายอาจอยากกินของที่ปกติไม่กิน เช่น ของหวานๆ
• การเคลื่อนไหวของร่างกายเปลี่ยนแปลง ผู้สูงอายุอาจเคลื่อนไหวเชื่องช้าลง หรือเคลื่อนไหวมากขึ้น กระวนกระวาย
• กำลังกายเปลี่ยนแปลง อ่อนเพลียง่าย กำลังวังชาลดน้อยถอยลง รู้สึกไม่ค่อยแข็งแรงเหมือนเดิม ไม่ค่อยมีแรง บางรายอาจบ่นเกี่ยวกับอาการทางร่างกายหลายอย่างที่ตรวจไม่พบ สาเหตุ หรือมีอาการมากกว่าอาการปกติของโรคนั้นๆ
• ความรู้สึกต่อตนเองเปลี่ยนแปลง รู้สึกไร้ค่า รู้สึกผิด หรือรู้สึกแย่กับตัวเอง คิดว่าตนเองเป็นภาระของลูกหลาน ไม่มีความสามารถเหมือนที่เคยเป็น ความภาคภูมิใจในตัวเองลดน้อยลง อับจนหนทาง หมดหวังในชีวิต
• สมาธิและความทรงจำบกพร่อง หลงลืมบ่อยโดยเฉพาะลืมเรื่องใหม่ๆ ใจลอย คิดไม่ค่อยออก มักลังเลหรือตัดสินใจผิดพลาด
• ทำร้ายตัวเอง ผู้สูงอายุบางรายที่มีอาการมากๆอาจรู้สึกไม่อยากมีชีวิตอยู่ที่ต่อไป บางรายจะคิดหรือพูดถึงความตายบ่อยๆ นึกอยากตาย และอาจวางแผนทำร้ายร่างกาย เช่น เตรียมสะสมยาจำนวนมากๆ เตรียมวัสดุอุปกรณ์ จากนั้นอาจลงมือทำร้ายตัวเองด้วยวิธีต่างๆ เช่น กินยาเกินขนาด กินยาฆ่าแมลงหรือยาฆ่าหญ้า แขวนคอ หรือใช้อาวุธทำร้ายตนเอง ผู้สูงอายุบางรายอาจไม่ยอมกินยาประจำตัว เพื่อปล่อยให้อาการทรุดลงจนเสียชีวิต

เมื่อตรวจพบอาการที่เข้าข่ายภาวะซึมเศร้าเกิดขึ้นกับผู้สูงอายุภายในบ้าน ควรรีบพาท่านไปพบจิตรแพทย์ เพื่อทำการรักษา และให้ความรัก ความเอาใจใส่ท่านให้มากขึ้นกว่าปกติ

ที่มา: สสส.
http://bit.ly/2w7KGa7