โรคใบหน้าเบี้ยวครึ่งซีก Bell’s Palsy

โรคใบหน้าเบี้ยวครึ่งซีกแบบ Bell หรือภาษาอังกฤษเรียกว่า Bell’s Palsy เป็นโรคที่มีการอักเสบของเส้นประสาทสมองคู่ที่ 7 โดยภาวะปกติ เส้นประสาทสมองคู่ที่ 7 จะมาเลี้ยงกล้ามเนื้อของใบหน้าทั้งด้านบนและด้านล่าง เพราะฉะนั้น เมื่อเวลามีความผิดปกติของเส้นประสาทสมองเส้นนี้ จะทำให้กล้ามเนื้อใบหน้าอ่อนแรงไป

เส้นประสาทสมองคู่ที่ 7 นี้ เกี่ยวข้องกับการรับรสด้วย เพราะฉะนั้นคนไข้อาจจะมีการสูญเสียการรับรสของลิ้นด้านเดียวกับใบหน้าที่อ่อนแรงไป นอกจากนี้คนไข้อาจจะได้ยินเสียงดังกว่าปกติจากหูข้างนั้น เนื่องจากเส้นประสาทสมองคู่ที่ 7 มันไปเลี้ยงกล้ามเนื้อที่ช่วยลดความดังของเสียงที่จะเข้ามาในหูข้างนั้นด้วย

สาเหตุที่ทำให้เกิดความผิดปกติของเส้นประสาทสมองคู่ที่ 7
เกิดได้จากหลายสาเหตุ ไม่ทราบสาเหตุที่ชัดเจน เช่น อุบัติเหตุ เนื้องอก หรือจากสาเหตุอื่น ๆ แต่สิ่งที่รู้แน่ก็คือ มีการอักเสบของตัวเส้นประสาทสมองคู่ที่ 7 และมีการบวมของเส้นประสาท สมมุติฐานที่เป็นที่น่าเชื่อถือมากที่สุดในปัจจุบันคือ คิดว่าเกิดจากการติดเชื้อไวรัส จากการศึกษาก็มีไวรัสหลายตัว เช่น ไวรัสตัวเดียวกับที่ทำให้เกิดโรคเริม ไวรัสตัวเดียวกับที่ทำให้เกิดโรคอีสุกอีใส แล้วก็มีไวรัสตัวอื่น ๆ อีก

โรคใบหน้าเบี้ยวครึ่งซีก แตกต่างจากอัมพฤกษ์อย่างไร
คนไข้ส่วนใหญ่มีใบหน้าที่อ่อนแรงครึ่งซีกอย่างฉับพลัน คำถามแรกที่ทุกคนกลัวคือ จะเป็นอัมพฤกษ์ อัมพาตหรือเปล่า เป็นโรคหลอดเลือดสมองหรือเปล่า

โรค Bell นี้ ความผิดปกติมันอยู่ที่ตัวเส้นประสาทเอง ไม่ได้อยู่ในเนื้อสมอง ในขณะที่ถ้าเราพูดถึงโรคหลอดเลือดสมอง พวกนั้นจะเป็นความผิดปกติภายในเนื้อสมองเอง แล้วก็คนไข้ที่เป็นโรคหลอดเลือดสมอง มักจะมีอาการอื่น ๆ ร่วมด้วย นอกจากใบหน้าอ่อนแรงแล้ว อาจจะมีแขนขาอ่อนแรง มีอาการชาที่แขนขา มีอาการพูดไม่ชัด อาการอื่น ๆ ร่วมด้วย ทีนี้ถ้าคนไข้มาพบแพทย์ แล้วแพทย์ตรวจร่างกายทางระบบประสาทโดยละเอียดแล้ว เราก็จะมีวิธีที่สามารถแยกได้ว่าคนไข้เป็นโรค Bell หรือว่าโรคหลอดเลือดสมอง

การทดสอบง่าย ๆ ว่าคุณเป็นโรคหน้าเบี้ยวครึ่งซีกหรือไม่

1. หลับตา 2 ข้างให้สนิทเท่ากัน
2. ยักคิ้ว 2 ข้าง รอยย่นหน้าผากเท่ากัน
3. ยิ้มมุมปากเสมอกัน
4. อมน้ำแล้วไม่หก
5. นับ 1-10 สังเกตเสียงที่เปล่งออกมาว่าผิดปกติหรือไม่

วิธีลดความเสี่ยงการเกิดหน้าเบี้ยว

1. ออกกำลังกายสม่ำเสมอ เพื่อเสริมสร้างภูมิต้านทานให้ร่างกาย
2. ควบคุมโรคประจำตัว ได้แก่ โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง โรคไขมันในเลือดสูง เสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดสมอง

ที่มา :
1.สาขาวิชาประสาทวิทยา ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดลhttps://bit.ly/3ofUbTY
2.สาขาวิชาประสาทศัลยศาสตร์ ภาควิชาศัลยศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดลhttps://bit.ly/41gfSln