ทำไมผู้หญิงถึงต้องตรวจภายใน

คำว่าตรวจภายในยังคงเป็นเรื่องที่น่าหวาดกลัว หรือเรื่องน่าเขินอายสำหรับสาวๆ หลายคน นั่นอาจเพราะว่าไม่มีรูปภาพ หรือคลิปวิดีทัศน์สำหรับสาธิตการตรวจภายในอย่างละเอียดให้เราได้รีวิวก่อนไปเจอสูตินรีแพทย์ตัวจริง

ทำไมถึงต้องตรวจภายใน

การตรวจภายในเป็นการตรวจพื้นฐานของสูตินรีแพทย์ เรียกได้ว่าเป็นส่วนสำคัญในการคัดกรองความผิดปกติและช่วยวินิจฉัยโรค สาเหตุที่เราใช้การตรวจวิธีอื่น เช่น การคลำเฉพาะหน้าท้องแทนการตรวจภายในไม่ได้ก็เพราะว่า เรามีส่วนที่เป็นช่องคลอด และปากมดลูกที่ต้องอาศัยการมองด้วยตา ส่วนมดลูกและปีกมดลูกนั้นสามารถตรวจหาความผิดปกติได้ดีกว่าด้วยการคลำจากทั้งช่องคลอดและหน้าท้องพร้อม ๆ กัน ดังนั้น หากไม่ตรวจภายใน เราก็อาจไม่ทราบว่าเรามีรอยโรคที่ช่องคลอดและปากมดลูกที่เสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งหรือไม่ หรือเรามีก้อนที่มดลูกและรังไข่ที่ไม่สามารถตรวจได้จากหน้าท้องหรือเปล่า

เมื่อไรที่ควรมาตรวจภายใน

• เมื่อมีอาการผิดปกติ เช่น เลือดออกผิดปกติทางช่องคลอด ตาขาวปิดปกติ ปวดท้องน้อย คลำได้ก้อนบริเวณท้องน้อย หรือผื่น ตุ่มฝีหนองบริเวณอวัยวะเพศภายนอก
• ไม่มีอาการผิดปกติ แต่ต้องตรวจคัดกรองประจำปี ซึ่งนิยมทำร่วมกับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก

การซักประวัติก่อนตรวจภายใน

แพทย์จำเป็นต้องซักประวัติอย่างละเอียด ประวัติพื้นฐาน เช่น โรคประจำตัว การผ่าตัด การตั้งครรภ์และการคลอด รวมไปถึงประวัติที่ค่อนข้างเป็นส่วนตัว เช่น เคยมีเพศสัมพันธ์หรือไม่ มีเพศสัมพันธ์แล้วเจ็บหรือไม่ การคุมกำเนิดด้วยวิธีอะไร ทั้งนี้คุณสภาพสตรีไม่ต้องอายที่จะตอบคำถามเหล่านี้นะคะ ทุกคำถามนั้นล้วนแต่มีประโยชน์ต่อการวินิจฉัยโรค และช่วยในการรักษาต่อไปค่ะ

ขั้นตอนในการตรวจภายใน

1. คนไข้เปลี่ยนชุดเป็นผ้านุ่งที่เตรียมไว้ให้ และถอดกางเกงชั้นในทั้งหมด ระหว่างนี้คนไข้สามารถปัสสาวะได้
2. พยาบาลจะแนะนำให้ขึ้นนอนบนเตียงที่มีขาหยั่ง โดยเริ่มจากการหันหลังเข้าหาเตียง นั่งลงที่เตียงและเอนตัวนอน จากนั้นพาดขาทั้ง 2 ข้างบนขาหยั่ง แล้วค่อยๆขยับก้นลงมาจนชิดขอบเตียงด้านล่าง พร้อมกับดึงผ้านุ่งขึ้นไปให้พ้นบริเวณที่จะตรวจ
3. แพทย์จะเช็ดทำความสะอาดอวัยวะเพศภายนอก มองและคลำบริเวณอวัยวะเพศภายนอกเพื่อหาความผิดปกติ
4. แพทย์จะใส่อุปกรณ์ถ่างขยายช่องคลอดที่เรียกว่า speculum ซึ่งมีลักษณะคล้ายปากเป็ด ใช้สำหรับตรวจหาความผิดปกติของช่องคลอดและปากมดลูก ในขั้นตอนนี้อาจมีการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกร่วมด้วย
5. หลังจากนำอุปกรณ์ถ่ายขยายช่องคลอดออก แพทย์จะใช้นิ้วมือใส่เข้าไปในช่องคลอดร่วมกับกดหน้าท้องทีละตำแหน่ง เพื่อตรวจมดลูก ปีกมดลูก และอุ้งเชิงกราน
6. อาจมีการใช้นิ้วมือตรวจทางทวารหนักร่วมด้วย

การตรวจภายในอาจให้ความรู้สึกจุกในช่องท้องเล็กน้อย ทำให้หลายๆ ท่านหวาดกลัวจนเกร็งหน้าท้อง ช่องคลอด รวมถึงหนีบขาเข้าหากัน ทำให้แพทย์ตรวจได้ยากและอาจไม่ได้ข้อมูลการตรวจที่ถูกต้อง ในส่วนนี้ คุณสามารถช่วยได้โดยการผ่อนคลาย หายใจเข้าลึกๆ ปล่อยหน้าท้องให้สบาย และพาดขาตามรูปร่างของขาหยั่ง แค่นี้การตรวจภายในก็จะเป็นเรื่องง่าย และจบได้อย่างรวดเร็ว

ที่มา : ศูนย์การแพทย์กาญจนาภิเษก คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
https://bit.ly/3m03ExO