อากาศร้อนจัด-ดื่มน้ำน้อย ผู้สูงอายุเสี่ยงภาวะขาดน้ำ

ช่วงหน้าร้อนที่อุณหภูมิสูงเพิ่มขึ้น ผู้สูงอายุที่ดื่มน้ำน้อยอาจเกิดภาวะขาดน้ำได้ ซึ่งภาวะขาดน้ำในผู้สูงอายุมักพบได้ง่าย เนื่องจากของเหลวสำรองในร่างกายลดลง การตอบสนองต่อความกระหายน้ำลดลง อีกทั้งความเสื่อมของร่างกาย เช่น กลั้นปัสสาวะไม่ได้ ซึมเศร้า สมองเสื่อม รวมถึงการได้รับยาบางชนิดเพื่อรักษาโรคประจำตัว

ปัจจัยต่างๆ นี้ทำให้ผู้สูงอายุมีความเสี่ยงต่อการขาดน้ำมากกว่ากลุ่มวัยอื่น ๆ โดยพบว่า อาการที่แสดงภาวะขาดน้ำในผู้สูงอายุ ได้แก่

• ริมฝีปากแห้ง
• ความยืดหยุ่นของผิวหนังลดลง
• รู้สึกอ่อนเพลีย
• ปัสสาวะลดลงหรือมีสีเข้มขึ้น
• เป็นตะคริวได้ง่าย

กรณีผู้สูงอายุที่มีภาวะขาดน้ำรุนแรงมากขึ้น จะพบว่ามีชีพจรเร็วกว่า 120 ครั้งต่อนาที ความดันโลหิตต่ำขณะเปลี่ยนท่า ทำให้เกิดอาการวิงเวียนศีรษะ เป็นลมง่าย มีภาวะสับสน หมดสติ จนกระทั่งเข้าสู่ภาวะหัวใจล้มเหลวและไตวายได้ โดยส่วนใหญ่พบว่าภาวะขาดน้ำในผู้สูงอายุจะมีอาการแสดงที่ไม่ชัดเจน แต่จะสังเกตได้ง่ายเมื่อมีความรุนแรงแล้ว

การดูแลผู้สูงอายุเพื่อป้องกันภาวะขาดน้ำ

ในช่วงหน้าร้อนที่อุณหภูมิสูงขึ้นจนบางครั้งใกล้เคียงหรือมากกว่าอุณหภูมิในร่างกายนั้น อาจจะเป็นสาเหตุทำให้ร่างกายของผู้สูงอายุสูญเสียน้ำมากกว่าปกติ ผู้ดูแลควรปฏิบัติ ดังนี้

1. จัดหาน้ำสะอาดไว้ให้ผู้สูงอายุดื่มอย่างน้อยวันละ 8 แก้ว
2. กระตุ้นให้ผู้สูงอายุดื่มน้ำทุกชั่วโมงอย่างสม่ำเสมอ ไม่ต้องรอกระหาย
3. ไม่ควรให้ผู้สูงอายุดื่มชา กาแฟ แอลกอฮอล์ และเครื่องดื่มที่มีปริมาณน้ำตาลสูง เพราะจะยิ่งทำให้ร่างกายขาดน้ำมากยิ่งขึ้น
4. กรณีที่ผู้สูงอายุมีโรคประจำตัว อาทิ ไตวายเรื้อรัง โรคหัวใจ ควรดื่มน้ำตามปริมาณที่แพทย์ผู้รักษาแนะนำ
5. ให้ผู้สูงอายุอยู่ในบ้านพัก อาคาร หรือสถานที่ที่มีเครื่องปรับอากาศ หรือหากไม่มีเครื่องปรับอากาศ แนะนำใช้พัดลม เปิดให้ห่างจากตัว อย่าหันพัดลมเป่าเข้าตัวโดยตรง
6. เปิดประตู-หน้าต่างเพื่อระบายอากาศ
7. หากอากาศร้อนจัดควรหลีกเลี่ยงการออกนอกบ้าน แต่หากจำเป็นควรสวมหมวก เสื้อแขนยาวมีสีอ่อน กางเกงขายาว หลวม น้ำหนักเบา ระบายความร้อนได้ดี กางร่มเพื่อป้องกันแสงแดด และพกน้ำดื่มติดตัวตลอดเวลา

ทั้งนี้ ผู้ดูแลควรสังเกตอาการผิดปกติที่เกี่ยวข้องกับความร้อน หากพบอาการ เช่น ตะคริว หน้ามืด เป็นลม อ่อนเพลียมาก หรือซึมสับสน ให้รีบติดต่อสายด่วน 1669 แจ้งเจ้าหน้าที่สาธารณสุข หรือพาไปพบแพทย์ทันที

ที่มา : ศูนย์สารนิเทศทางอาหาร สถาบันค้นคว้าและพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหาร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
https://bit.ly/3lfgYO7